بمبافکن آمریکایی بی ۲ که این روز‌ها به عنوان یکی از پیچیده‌ترین بمب‌افکن‌های جهان شناخته می‌شود، چندان مسیر ساده‌ای را در نبرد‌های هوایی طی نخواهد کرد. یکی از رقبای اصلی بی ۲ می‌تواند چنگدو جی-۳۶ باشد که یکی از جدیدترین و قدرتمندترین جنگنده‌های کشور چین به حساب می‌آید.
مشخصات فنی و طراحی
جنگنده جی-۳۶، که در دسامبر ۲۰۲۴ برای اولین بار در چنگدو چین مشاهده شد، یک هواپیمای پنهان‌کار با طراحی بدون دم و بال دلتای دوگانه است که از پیکربندی سه‌موتوره (دو موتور در طرفین و یک موتور در بخش بالایی بدنه) بهره می‌برد. این طراحی که از موتور‌های WS-۱۰ یا WS-۱۵ بهبودیافته استفاده می‌کند، امکان پرواز سوپرسونیک بدون پس‌سوز (supercruise) را فراهم می‌کند، که سرعت و برد عملیاتی را افزایش می‌دهد. جی-۳۶ با طول تقریبی مشابه جی-۲۰ (حدود ۲۰ متر)، اما با بدنه‌ای حجیم‌تر، ظرفیت حمل سوخت و تسلیحات بیشتری دارد. محفظه‌های تسلیحاتی داخلی آن، که شامل یک محفظه اصلی بزرگ و دو محفظه کوچکتر در طرفین است، می‌تواند موشک‌های دوربرد مانند PL-۱۵ (با برد ۲۰۰+ کیلومتر) و PL-۱۷ یا موشک‌های ضدکشتی YJ-۱۲ را حمل کند. رادار آرایه فازی فعال (AESA)، حسگر‌های الکترواپتیکال، و طراحی بدنه با مواد جاذب رادار، امضای راداری و مادون قرمز آن را به حداقل می‌رساند، که برای نفوذ به دفاع‌های پیشرفته ضروری است.
قابلیت‌ها در برابر بی-۲ اسپیریت
بمبافکن بی-۲ اسپیریت، یک هواپیمای استراتژیک پنهان‌کار با برد بیش از ۱۱،۰۰۰ کیلومتر و ظرفیت حمل تا ۵۰،۰۰۰ پوند تسلیحات (از جمله بمب‌های هدایت‌شونده JDAM و تسلیحات هسته‌ای)، به دلیل فناوری پیشرفته پنهان‌کاری و توانایی نفوذ به دفاع‌های هوایی، یکی از قدرتمندترین دارایی‌های نیروی هوایی آمریکا است. با این حال، جی-۳۶ با ویژگی‌هایی مانند پرواز سوپرسونیک، قابلیت‌های شبکه‌محور، و ادغام با سامانه‌های دیگر مانند هواپیما‌های هشدار زودهنگام KJ-۳۰۰۰، می‌تواند تهدیدی برای بی-۲ باشد. توانایی جی-۳۶ در ردیابی و هدف‌گیری اهداف پنهان‌کار با استفاده از حسگر‌های چندطیفی و موشک‌های دوربرد PL-۱۷، به‌ویژه در محیط‌های شبکه‌ای که داده‌ها بین پلتفرم‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌تواند بی-۲ را در معرض خطر قرار دهد. علاوه بر این، طراحی سه‌موتوره و سرعت بالای جی-۳۶ امکان انجام مأموریت‌های رهگیری سریع و نفوذ به عمق دفاع‌های دشمن را فراهم می‌کند، که می‌تواند بی-۲ را که برای پرواز‌های زیرصوت طراحی شده، در سناریو‌های خاص آسیب‌پذیر کند.
مزایا و محدودیت‌های چنگدو جی-۳۶
جی-۳۶ با ترکیب سرعت، برد، و پنهان‌کاری همه‌جانبه (broad-spectrum stealth)، می‌تواند در سناریو‌های تهاجمی و دفاعی، به‌ویژه در مناطق حساسی مانند اقیانوس آرام یا خاورمیانه، نقش کلیدی ایفا کند. این جنگنده قادر است به‌عنوان یک پلتفرم فرماندهی و کنترل عمل کند و با پهپاد‌های همراه (loyal wingman) یا سایر جنگنده‌ها مانند جی-۲۰ هماهنگ شود، که توانایی آن را در برابر دارایی‌های سنگین مانند بی-۲ تقویت می‌کند.
با این حال، پیکربندی سه‌موتوره ممکن است امضای حرارتی (infrared signature) را افزایش دهد، که در برابر حسگر‌های پیشرفته مادون قرمز آمریکا می‌تواند نقطه ضعفی باشد. همچنین، جی-۳۶ هنوز در مرحله آزمایش است و تجربه رزمی آن در مقایسه با بی-۲، محدود است.
در مجموع نیز می‌توان گفت که چنگدو جی-۳۶ با طراحی نوآورانه و قابلیت‌های نسل ششم، یک گام بزرگ در پیشرفت نظامی چین است که می‌تواند چالش‌هایی برای برتری هوایی آمریکا، به‌ویژه در برابر بمبافکن بی-۲ اسپیریت، ایجاد کند.
توانایی‌های سوپرسونیک، پنهان‌کاری پیشرفته و ادغام شبکه‌ای آن، این جنگنده را به یک پلتفرم چندمنظوره تبدیل کرده که قادر است در نقش‌های برتری هوایی، حمله زمینی، و حتی رهگیری بمب‌افکن‌های استراتژیک عمل کند. با این حال، محدودیت‌های فناوری موتور، تجربه رزمی محدود، و چالش‌های لجستیکی ممکن است موانعی در برابر تحقق کامل پتانسیل آن باشند. برای ایران، دستیابی به جی-۳۶ می‌تواند یک تحول استراتژیک باشد، اما نیازمند دیپلماسی قوی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها است. این جنگنده، اگر به‌طور کامل عملیاتی شود، می‌تواند معادلات قدرت در آسمان‌های منطقه را به نفع متحدان چین تغییر دهد.
منبع: فرادید
