به گزارش نقش فردا به نقل از هم میهن, اتومبیل نخستوزیر اسرائیل صبح روز دوشنبه پس از بستری شدن ناگهانی وی در بیمارستان قلب برای کاشت باطری ضربانساز، از بیمارستان شبا در نزدیکی تلآویو خارج شد. این عمل جراحی، پیچ و تاب دیگری به طرح تغییرات قانون مدنظر نتانیاهو اضافه کرد که در حال حاضر کشور را به دو نیمه تقسیم کرده است.
این طرح خواستار تغییرات گسترده با هدف محدود کردن اختیارات قوه قضائیه، از محدود کردن توانایی دادگاه عالی در به چالش کشیدن تصمیمات پارلمان تا تغییر روش انتخاب قضات است.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا روز یکشنبه بار دیگر از نتانیاهو خواست که این روند را متوقف کند. او گفت:«با توجه به طیف وسیعی از تهدیدها و چالشهایی که در حال حاضر متوجه اسرائیل است، چنین عجلهای منطقی نیست. تمرکز باید روی متحد کردن مردم و دستیابی به اجماع باشد.»
رئیسجمهور تشریفاتی اسرائیل، اسحاق هرتزوگ، تلاش کرده است تا بین نخستوزیر و مخالفانش، سازش ایجاد کند. هرتزوگ روز یکشنبه از سفر به کاخ سفید بازگشت و بلافاصله به اتاق بیمارستان نتانیاهو رفت. هرتزوگ گفت: «وضعیت اضطراری است. ما باید به توافق برسیم.» هرتزوگ قرار بود روز یکشنبه با یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل و بنیگانتز، رئیس اتحاد ملی، یکی دیگر از احزاب مخالف نتانیاهو، ملاقات کند.
نتانیاهو و متحدان راست افراطی او، شامل مجموعهای از احزاب افراطی ملیگرا و ارتدوکس، معتقدند که این تغییرات برای محدود کردن اختیارات قضات منتخب لازم است. مخالفان آنها که عمدتاً از طبقه متوسط اسرائیل هستند، میگویند که این طرح سیستم شکننده نظارت و کنترل در ساختار سیاسی اسرائیل را از بین برده و اسرائیل را در مسیر تبدیل شدن به یک حکومت استبدادی قرار خواهد داد.
علنی شدن این موضوع موجب شده که اسرائیل در هفت ماه گذشته شاهد اعتراضات گسترده خیابانی باشد و انتقادات شدیدی را از سوی رهبران تجاری و پزشکی بهدنبال داشته است و تعداد فزایندهای از نیروهای ذخیره نظامی در واحدهای مهم ارتش اسرائیل گفتهاند که در صورت تصویب این طرح، گزارشدهی برای انجام وظیفه را متوقف خواهند کرد و این مسئله نگرانیها را در مورد تهدید امنیت اسرائیل افزایش داده است.
روز یکشنبه، پزشکان نتانیاهو گفتند که عمل نصب ضربانساز بهخوبی انجام شده است، اما این عمل جراحی برنامه نتانیاهو را مختل کرده است. جلسه هفتگی کابینه وی که قرار بود صبح یکشنبه برگزار شود، به تعویق افتاد.
دفتر نتانیاهو اعلام کرد که دو سفر خارجی آتی، به قبرس و ترکیه، در حال برنامهریزی مجدد است. نتانیاهو 73ساله در یک بیانیه ویدئویی کوتاه از بیمارستان در روز یکشنبه گفت که احساس خوبی دارد و از پزشکانش برای درمانش و از مردم برای آرزوی سلامتی تشکر کرد.
نتانیاهو با پوشیدن پیراهن سفید و کت مشکی تیره گفت که بهدنبال سازش با مخالفانش است و در عین حال برای رایگیری در روز دوشنبه آماده میشود. او گفت: «میخواهم بدانید که فردا صبح به همکارانم در کنست میپیوندم.»
عصر روز یکشنبه دهها هزار نفر برای تظاهرات گسترده در حمایت و در مخالفت با این طرح تجمع کردند. حامیان نتانیاهو در مرکز تلآویو – که معمولاً محل تظاهرات ضددولتی است – ازدحام کردند درحالیکه مخالفان او به سمت کنست یا پارلمان اسرائیل راهپیمایی کردند.
بسیاری از معترضان در اورشلیم پس از تکمیل راهپیمایی چهارروزه از تلآویو به داخل شهر در پارکی در مجاورت آن، اردو زده بودند. پس از هفت ماه تظاهرات گسترده علیه این طرح، تنشها افزایش یافته زیرا قانونگذاران بحث ماراتن را بر سر اولین قطعه اصلی اصلاحات قبل از رایگیری روز دوشنبه آغاز کردند.
سیمچا روتمن، یکی از بازیگران اصلی تغییرات قانونی مدنظر نتانیاهو، در یک سخنرانی آتشین در آغاز جلسه دادگاهها را محکوم کرد و گفت که آنها با سرکوب خودسرانه تصمیمهای دولتی به آرمانهای دموکراتیک اسرائیل آسیب رساندند. روتمن گفت: «این تغییر کوچک برای بازگرداندن دموکراسی به کشور اسرائیل است. من از اعضای کنست میخواهم که این لایحه را تصویب کنند.»
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون در سخنرانی خود در کنست خواستار از سرگیری مذاکرات سازش توسط نتانیاهو شد و از معترضان به دلیل ایستادگی در برابر دولت تمجید کرد. او گفت:«دولت اسرائیل جنگ فرسایشی را علیه شهروندان اسرائیل به راه انداخته و دریافته که مردم را نمیتواند شکست دهد. ما از آینده فرزندانمان دست نخواهیم کشید.»
اوریت فرکاش هاکوهن، از حزب مخالف وحدت ملی، درحالیکه از دولت انتقاد میکرد، اشک ریخته و گفت:«کشور ما در آتش است. شما کشور را ویران کردید. من نمیتوانم آنچه را که میبینم باور کنم.» بیش از 100 تن از مدیران بازنشسته امنیتی علناً از صفوف رو به رشد نیروهای ذخیره نظامی که قصد دارند در صورت پیشبرد تغییرات قانون، گزارشدهی برای انجام وظیفه را متوقف کنند، حمایت کردهاند.
ژنرال هرزی هالوی، فرمانده ارتش، روز یکشنبه در نامهای به سربازان نوشت: «اینها شکافهای خطرناکی هستند. اگر نظامی قوی و منسجم نباشیم، اگر بهترینها در ارتش اسرائیل خدمت نکنند، دیگر نمیتوانیم بهعنوان یک نظام در منطقه وجود داشته باشیم.»
هزاران نفر از نیروهای ذخیره اسرائیلی، از جمله خلبانان جنگنده و اعضای واحدهای اطلاعاتی، سایبری و عملیات ویژه در ارتش اسرائیل، در روزهای اخیر گفتهاند در صورت تصویب این لایحه که توانایی دادگاه عالی این کشور را برای بررسی اقدامات دولت محدود میکند، از کار خود استعفا خواهند داد.
یک مقام آمریکایی به وبسایت اکسیوس گفته:«پنتاگون نگران است که بحران پیش روی ارتش اسرائیل پیامدهای منفی برای استراتژی بازدارندگی اسرائیل داشته باشد و ایران یا حزبالله را تشویق به انجام اقدامات تحریکآمیز نظامی کند و اوضاع را در منطقه تنشآلود نماید.» این بحران، بهویژه در داخل نیروی هوایی اسرائیل، میتواند پیامدهای عملیاتی منفی برای نیروهای ایالات متحده که از نزدیک با اسرائیل در منطقه همکاری میکنند، داشته باشد.
بایدن نیز در بیانیهای تصریح کرد:«از منظر دوستان اسرائیل در ایالات متحده، به نظر میرسد که پیشنهاد اصلاحات قضایی فعلی بیشتر تفرقهانگیز است تا وحدتساز.» بایدن هفته گذشته نیز در یک تماس تلفنی از نتانیاهو خواست تا تلاش کند یک اجماع گسترده برای قوانین بازنگری قضایی خود به دست آورد.
به گفته دو منبع مطلع درباره این تماس تلفنی، بایدن به نتانیاهو گفت که او تنها کسی نیست که در مورد اینکه نتانیاهو اسرائیل را به کجا میبرد، نگران است، بلکه بسیاری از آمریکاییها نیز نگران هستند.
تظاهرات ضددولتی در آخر هفته به سطوح بیسابقهای رسید و دهها هزار اسرائیلی در گرمای شدید از تلآویو به اورشلیم راهپیمایی کردند تا علیه این قانون اعتراض کنند. بیش از 250هزار اسرائیلی روز شنبه در تلآویو، اورشلیم، حیفا و دیگر شهرهای سراسر کشور تظاهرات کردند.
هزتزوگ پیشنهاد کرده است که لایحه مدنظر نتانیاهو را اندکی نرمتر کند. براساس پیشنهاد هرتزوگ، دیوان عالی اجازه دارد تا تصمیمات دولت را براساس منطقی بودن بررسی کند. پیشنهاد وی همچنین شامل مادهای است که به دولت اجازه نمیدهد دادستان کل را برکنار کند.
در هر صورت شکاف اصلی بین نتانیاهو و لاپید این است که طرفین در خصوص مدتزمان بازنگری قانون مدنظر نتانیاهو که میتواند تعلیق شود، اختلاف دارند. لاپید بازهای 15ماهه را مدنظر دارد اما نتانیاهو تنها با شش ماه موافقت کرده است که نیمی از آن شامل دوره تعطیلی کنست میشود. هر تصمیمی برای توقف لایحه فعلی باید به سرعت اتخاذ شود. اگر توافقی حاصل شود، کنست باید قانونی را برای تمدید جلسه تابستانی خود تصویب کند تا زمان کافی برای تصویب لایحه سازش داشته باشد.