به گزارش نقش فردا؛ در روزهای اخیر و آغاز دوباره درگیریهای در سوریه نام گروه تحریر الشام یا همان جبهه النصره و رهبر آن «ابومحمد الجولانی» در مرکز توجهها قرار گرفته است به خصوص که در ساعات ابتدایی امروز خبرگزاری فلسطینی سما به نقل از رسانههای اسرائیل مدعی شدهاند که «ابومحمد الجولانی» در حمله جنگندههای روسی کشته شده است. این خبر بعد از گزارش خبرگزاری اسپوتنیک بود که به نقل از منابع خبری خاص گزارش داد که مقر فرماندهی مرکزی جبهه النصره در ادلب که گمان میرود ابومحمد الجولانی رهبر آن نیز در آنجا بوده، بمباران شده است.
علاوه بر این، برخی منابع خبری غیر رسمی نزدیک به حکومت سوریه با انتشار عکسی مدعی شدهاند که مربوط به جسد ابومحمدالجولانی، رهبر گروه تروریستی تحریر الشام است، منابع خبری غیررسمی نزدیک به تحریرالشام ادعا کردهاند که این عکس، مربوط به یکی دیگر از کشته شدگان جنگ است و با دستکاری، آن را شبیه به جولانی کردهاند. تحریر الشام نیز هنوز درباره موضوع کشته شدن رهبر و سرکرده خود واکنشی نشان نداده است.
بر اساس روال فعالیت این گروهها انتظار میرود که در صورت صحت نداشتن خبر کشته شدن الجولانی تصویر جدیدی از او منتشر شود؛ چرا که در غیر این صورت، شایعه کشته شدنش تقویت خواهد شد. اما الجولانی کیست و درباره زندگی او و رهبریاش بر گروه تحریر الشام چه میدانیم.
احمد الشرع کیست؟
رهبر گروه تحریر الشام در رسانهها با اسم «ابومحمد الجولانی» شناخته میشود، اما درباره نام واقعی او روایتهای مختلفی وجود دارد؛ برخی منابع نام او را احمد حسین الشرع ذکر کردهاند و به گفته برخی دیگر نام اصلیاش اسامه العبسی الواحدی است. به نظر میرسد نام مستعار «الجولانی» از نام بلندیهای جولان گرفته شده است. به گفته یک مقام امنیتی اردنی نام واقعیش را فقط اعضای رده بالای القاعده میدانند.
پدر الجولانی در یکی از ادارات دولتی دیرالزور سوریه مشغول به کار بود و او نیز در همین شهر به دنیا آمد. او در اوایل نوجوانی همراه خانوادهاش به شهر اصلی خود، ادلب، نقل مکان کرد و دیپلم خود را از آنجا گرفت. سپس وارد دانشکده پزشکی شد و دو سال در رشته پزشکی تحصیل کرد. در سال ۲۰۰۳ او که در سال سوم پزشکی بود، به عراق رفت و به گروه القاعده تحت رهبری ابو مصعب الزرقاوی پیوست.
او به سرعت در صفوف القاعده عراق پیشرفت کرد و به یکی از نزدیکان ابو مصعب الزرقاوی، رهبر وقت این سازمان، تبدیل شد. پس از کشته شدن الزرقاوی در یک حمله هوایی آمریکایی در سال ۲۰۰۶، الجولانی عراق را ترک کرد و مدتی کوتاه در لبنان به گروه مسلح “جند الشام” کمکهای لجستیکی ارائه داد. او سپس به عراق بازگشت، اما این بار توسط ارتش آمریکا دستگیر و به اردوگاه بوکا منتقل شد.
الجولانی در زندان، به آموزش زبان عربی به زندانیان دیگر پرداخت و محبوبیت زیادی کسب کرد. پس از آزادی از زندان بوکا در سال ۲۰۰۸، الجولانی فعالیت نظامی خود را از سر گرفت و این بار در کنار ابوبکر البغدادی، رهبر وقت داعش، به فعالیت پرداخت. او به سرعت در جنگها برجسته شد و به عنوان فرمانده عملیات داعش در استان نینوا منصوب شد. برخی معتقدند آزادی او از زندان آمریکاییها، در پی یک توافق بین او و آمریکا برای همکاریهای دراز مدت صورت گرفته است؛ در این راستا به نظر میرسد تعیین جایزه برای پیدا کردن او، اقدامی برای تقویت جایگاهش در میان گروههای جهادی باشد تا تلاشی واقعی برای یافتن او؛ چرا که آمریکا و هم پیمان منطقهای او یعنی اسرائیل اشراف کامل اطلاعاتی بر سوریه دارند – که نمونههای آن را در ترورهای متعدد در سوریه دیدهایم – و لذا پیدا کردن فردی مانند الجولانی برایشان کار چندان سختی نیست.
الجولانی و تاسیس جبهه النصره و رهبری هیئت تحریر شام
در سال ۲۰۱۱، الجولانی نقش مهمی در برنامهریزی برای تأسیس شعبهای از داعش در سوریه ایفا کرد. او بر تشکیل گروهی به نام “جبهة النصرة” نظارت داشت. این گروه به عنوان شاخه سوری داعش تحت رهبری ابوبکر البغدادی عمل میکرد و البغدادی نیز با تأمین جنگجو، سلاح و پول به الجولانی کمک کرد. الجولانی در ژانویه ۲۰۱۲ به عنوان امیر جبهه النصره منصوب شد.
در آوریل ۲۰۱۳ البغدادی تصمیم گرفت جبهة النصره را منحل کند و جایگاه آن را به عنوان یک گروه فرعی در دولت داعش تقلیل دهد. این اقدام، تمام رهبران و تصمیمگیریهای جبهه النصره را تحت کنترل ابوبکر البغدایی قرار میداد. الجولانی مخالفت کرد و سوگند وفاداری به ایمن الظواهری، رهبر القاعده خورد و الظواهری نیز درخواست الجولانی برای حفظ گروهش به عنوان یک نهاد مستقل را تأیید کرد.
الجولانی از سال ۲۰۱۷ رهبری هیئت تحریر شام را بر عهده دارد و پیش از آن نیز از سال ۲۰۱۲ رهبری جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه را بر عهده داشت. تحریرالشام ابتدا توسط داعش تاسیس شد و سپس با القاعده به همکاری ادامه داد و توسط آمریکا گروه تروریستی شناخته شد. وزارت خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۳، الجولانی را در فهرست تروریستهای جهانی قرار داد و چهار سال بعد، پاداشی ۱۰ میلیون دلاری برای هر کسی که اطلاعاتی در مورد دستگیری او ارائه دهد، تعیین کرد.
الجولانی و نخستین گفتوگوی رسانهای با صورت مخفی
الجولانی برای نخستین بار در سال ۲۰۱۵ اولین مصاحبه رسانهای خود را به صورت یک گفتگوی تلویزیونی ۵۰ دقیقهای با شبکه الجزیره انجام و در آن سیاستهای جبهة النصره و جیش الفتح (ائتلاف مخالفان حکومت اسد) را برای جنگ با حکومت اسد تشریح کرد. در این گفتگو صورت الجولانی مخفی بود.
او در این گفتگو مدعی شد که «جنگ جبهه النصره با افرادی است که به قتل و شکنجه و تجاوز به اهل سنت اقدام کردهاند و علویان سوریه از نظر فقها و کارشناسان از دین خارج محسوب میشوند، اما اگر علویها از حکومت و شرک تبری بجویند، برادران ما هستند و از آنها دفاع میکنیم».
وی تأکید کرد که این گروه با مسیحیان و هیچکس دیگری درگیری ندارد و سربازان حکومت هم اگر اسلحه خود را زمین بگذارند و تسلیم شوند، آزاد هستند حتی اگر هزار نفر را کشته باشند.
الجولانی و عقب نشینی از موضعگیری در قبال آمریکا
اگرچه الجولانی در بیانیهای صوتی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴، اعلام کرد که با آمریکا و متحدانش خواهد جنگید، اما بعداً از تهدید آمریکا عقبنشینی و در گفت و گوی خود با الجزیره در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که آنها هیچ برنامهای برای حمله به آمریکا و اروپا ندارند و ایمن الظواهری رهبر القاعده تأکید کرده که سوریه را پایگاه حمله به آمریکا و اروپا نکنیم. اما اگر حملات هوایی آمریکاییها به ما ادامه پیدا کند، امکان دارد تا انتخابهای دیگری داشته باشیم.
الجولانی و ادعای همکاری داعش و حزب الله!
جولانی همچنین به درگیریهای و اختلافات اساسی جبهه النصره با داعش اشاره کرد و مدعی شد که نظام اسد و حزبالله لبنان و داعش به دلیل منافع مشترکی که دارند با آنها در جنگ هستند و در نبردهای کوهستان قلمون زمانی که با حزبالله در جنگ بودند، نیروهای داعش از پشت به آنها حمله کردهاند.
بشار جعفری سفیر دولت سوریه در سازمان ملل در واکنش به مصاحبه ابو محمد جولانی با شبکه الجزیره گفت: «آیا شبکه الجزیره قطر روز گذشته مصاحبهای را با رهبر گروه تروریستی جبهه نصرت پخش نکرده است که نوید میدهد سوریه با قوانین شریعت اداره خواهد شد؟ آیا قطر میخواهد با این مصاحبه به ما اعلام کند که گروه تروریستی جبهه نصرت یک گروه تروریستی میانهرو است؟»
بازگشت تحریرالشام بعد از ۸ سال
نهم آذرماه سال جاری و کمتر از دور روز بعد از توافق آتش بس لبنان و اسرائیل، نیروهای تحریر الشام توانستند با حملهای به حلب به سرعت در این منطقه پیشروی کرده و بخشهایی را که ۸ سال پیش توسط ارتش سوریه و ایران آزاد شده بود را اشغال کنند. تصاویر منتشر شده از این حمله نشان میدهد که این گروه از تجهیزات جدیدی مانند پهپادهای انتخاری برخوردار بودند و حتی نوع لباس هایشان با قبل فرق داشت، به حلب حمله کردند و توانستند بخشهای زیادی از آن را مجدداً اشغال کنند.