نخستین سوال این گفتگو که روز پنج‌شنبه ۴مردادماه ۱۴۰۳، انجام شده است به تعامل حداکثری با بخش‌های مختلف کشور اختصاص داشت.
او در پاسخ به این سوال که با توجه به نگاه شما مبنی بر تعامل حداکثری با بخش‌های مختلف کشور برای پیشبرد امور و پیاده‌سازی سیاست‌های کلی نظام و تاکیدی که اخیرا هم رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان داشتند بر همراهی و تعامل مجلس و دولت برای فرآیند تعیین کابینه، جنابعالی چه برنامه‌ای برای اجرایی کردن این همدلی و تعامل سازنده دارید، گفت: برای اینکه ما بتوانیم در معرفی افراد کابینه به مجلس یک چنین کاری را بکنیم، قدم اول این بود که به تمام جریانات، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی اعلام کردیم که افراد مورد نظر خودشان را که می‌توانند به دولت کمک بکنند معرفی کنند تا وفاق ملی شکل بگیرد.
توسط هر کدام از این‌ها – چه جریانات اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل، و چه افراد و شخصیت‌های سیاسی – یک فهرست‌هایی ارائه شد و نهایتا این‌ها دارد پالایش می‌شود تا به یک جمع‌بندی چهار، پنج نفره برای هر جایگاه برسد. در آخر، طبیعتا خدمت مقام معظم رهبری خواهیم رفت و با هماهنگی و مشورت با ایشان به یک جمع‌بندی نهایی خواهیم رسید که این‌ها را بتوانیم معرفی کنیم.
به‌هرحال، این جمع‌بندی‌ای که دارد اتفاق می‌افتد حاصل مجموعه نظراتی است که از کل جریان‌ها و مدیران سیاسی کشور توانسته‌ایم به دست بیاوریم. حالا اینکه چقدر موفق بشویم، دیگر باید صبر کنیم ببینیم کار به کجا خواهد رسید؛ چون این یک تجربه جدیدی است.
زمان معرفی کابینه
پزشکیان درپاسخ به این سوال که تا چه مدتی کابینه را به مجلس معرفی خواهید کرد نیز گفت: آن جمع‌بندی‌هایی که گفتم، اگر انجام بشود، هرچه سریع‌تر تلاش خواهیم کرد خدمت رهبر انقلاب برویم و مشورت و هماهنگی نهایی را هم آنجا انجام بدهیم تا نهایتا فهرستی را که از جمع‌بندی افراد معرفی‌شده توسط جریانات مختلف به دست آمده، ان‌شاءالله با تفاهم و رضایت کامل بتوانیم معرفی کنیم.
سیاست‌های رهبری چراغ راه ماست
پزشکیان درپاسخ به این سوال که یکی از ویژگی‌های مثبت حضرت‌عالی که در دوران رقابت‌های انتخاباتی هم این را مردم دیدند، پرهیز از ورود به حواشی و دامن نزدن به التهاب و آرام کردن فضا بود، به‌طوری که دیگران را هم از این مسائل نهی می‌کردید.
بعد از این، برنامه‌ای است که کارشناسان و عُقلا و مدیران و مسوولان ما در جهت آن سیاست‌ها باید بنویسند. طبیعتا اگر ما این را بپذیریم و قانونی بنویسیم که در جهت سیاست‌های نظام باشد و خودمان را مسوول اجرای آن بدانیم و بعد بخواهیم در جهت آن حرکت بکنیم، اختلاف و دعوا بی‌معنی است؛ اما اگر من از خودم یک قانونی یا یک جهت‌گیری دیگری را تعریف کنم که در جهت آن سیاست‌ها نباشد- حتی اگر این حرف یا جهت‌گیری‌ای که من می‌خواهم ارائه بدهم خوب هم باشد- هرج‌ومرج می‌شود.
وی افزود: تا زمانی که به یک تصمیم و یک هدف‌گیری نهایی نرسیده باشیم، می‌توانیم سلایق، افکار و جهت‌گیری‌های خودمان را داشته باشیم؛ اما وقتی تبدیل به سیاست و قانون شد، اختلاف کردن و زیر میز زدن و نپذیرفتن، چیزی جز هرج‌ومرج ایجاد نمی‌کند.
من و دولتم و همه قوایی که وجود دارند اگر پایبند به آن سیاست‌ها بودیم و برنامه‌هایی که می‌نویسیم در جهت آن سیاست‌ها باشد، اختلاف یا تفرقه و دعوا کردن بی‌معنی است. اگر هم کسی بگوید یک مسیری بهتر از آن مسیر قانونی هست، آن را هم می‌شود با روش‌های علمی بررسی کرد؛ اگر مشاهدات علمی و مستندات مکتوب دانشگاهی و تجربه مشخص منطقه‌ای در مورد آن پیشنهاد وجود داشته باشد که نشان دهد بهتر و تجربه موفق‌تری است، باید ارائه بشود تا بپذیریم؛ حرف حق را باید پذیرفت.
پزشکیان افزود: جهت‌گیری کشور باید به سمت هدفی باشد که قرار بود در مملکت موفق بشویم. قرار بود جهل و تبعیض و خلاف را در این مملکت حذف کنیم و یک جامعه انسانی درست بکنیم. در اقتصاد، قرار بود بهترین باشیم. قرار بود دانشگاه‌های ما الهام‌بخش، نوآور و خلاق باشند. چیز‌هایی که در سیاست‌های کلی هست، اهداف بسیار باارزشی است.
در نتیجه، هم مجلس، هم دولت، هم قوه‌قضائیه و نهاد‌های دیگر و سازمان‌های امنیتی، همه باید دست به دستِ هم بدهیم تا به آن اهداف سیاست‌های کلی برسیم. اگر به آن اهداف برسیم، دیگر فقر و بیکاری، جهل و خلاف و دزدی بی‌معنی خواهد شد.
وقتی هدفمان روشن است، این دیگر معنی ندارد که ما با هم دعوا کنیم؛ مگر اینکه شما نظرتان این باشد و بگویید این راه را نرویم و راه دیگری را برویم، که خب مستند دلیلتان را باید بیاورید که چرا این راه بهتر است؛ آن‌وقت ما هم می‌پذیریم. اگر بر اساس حرف درست علمی با هم بنشینیم و بحث بکنیم، دیگر اختلاف کردن معنی ندارد. وی تاکید کرد: تصمیم‌گیری، سیاستگذاری و هدف‌گذاری در مسائل کشور، فقط مبنا و ابزار علمی دارد. دلیلی ندارد وقتی حرف حقی آمد، ما نپذیریم.
شاخصه‌های تعیین وزرا
رئیس‌جمهور منتخب در پاسخ به سوال دیگری در مورد راهکار دولتش برای از بین بردن فقر و تشکیل یک دولت کارآمد برای حل مشکلات و مسائل مردم و شاخص‌ها و اولویت‌هایش برای انتخاب افراد پیشنهادی کابینه نیز گفت: مشکل ما الان در کشور این است که بر اساس ارتباطات دوستی و رفاقت یا شاخص‌های ذهنی خودمان افراد را انتخاب می‌کنیم، ولی از نظر علمی شاخص‌هایی وجود دارد که شاید در ذهن ما نگنجد.
ما گفتیم اساتید مدیریت دانشگاهی یک سری شاخص‌هایی را برای اینکه بتوانیم این آدم‌ها را انتخاب بکنیم دربیاورند؛ یک سری شاخص را درآوردند که حتی ما این شاخص‌ها را اعلام کردیم. بعد، به همه هم گفتیم هر کس نسبت به این شاخص‌ها مشکل دارد، اعلام کند تا اگر کم است، زیاد کند و اگر شاخصی اشکال دارد، حذف شود. بالاخره، یک شاخص‌هایی را درآورده‌ایم.
وی افزود: البته ما باید دقیق‌تر شاخص‌ها را دربیاوریم که هر کسی نمره داد، تکرارپذیر باشد؛ یعنی این‌جور نباشد که من یک نمره صد بدهم، یکی بیاید نمره صفر بدهد. وقتی یکی صد می‌دهد، یکی صفر می‌دهد، یکی پنجاه می‌دهد، معلوم است هنوز آن اندازه‌گیری‌ها درست نیست که اگر درست باشد، همه باید یک جور نمره بدهند.
مثلا سال‌های خدمت، مثلا اثرگذاری در کاری که انجام داده، مثلا پاک‌دستی و نداشتن سابقه سوء؛ اینجا دیگر نمی‌شود کسی را که سابقه نداشته، یکی بگوید دارد، یکی بگوید ندارد؛ باید دلیل بیاورد که هست یا نه. در نتیجه، قدم اول این بود که شاخص دربیاوریم.
بحث دوم این بود که به تمام کنشگران جامعه این شاخص‌ها را اعلام بکنیم و بگوییم شما افرادی را که می‌شناسید، طبق این شاخص به ما معرفی کنید. قدم سوم این بود که این افراد معرفی‌شده را بر اساس شاخص‌ها پالایش کنیم و برایشان نمره بگذاریم؛ و بعد هم وقتی پالایش شد، نهایتا مشورت و هماهنگی لازم را ما خدمت مقام معظم رهبری انجام بدهیم تا بتوانیم به آن نهایت چیزی که دنبالش هستیم برسیم. اینکه به آن معیار‌ها خواهیم رسید یا نه، هنوز کاملا مطمئن نیستم؛ ولی ما تلاشمان را کردیم تا بتوانیم همه نظرات و جریان‌ها را بر اساس این شاخص‌ها بسنجیم و افراد مورد نظر را انتخاب کنیم تا بتوانیم کار را انجام بدهیم.
پزشکیان همچنین تاکید کرد: پایبندی به قانون، صداقت، پاک‌دستی، راست‌گویی، حُسن شهرت، باور به سیاست‌های کلی، باور به قانون برنامه و اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی. بالاخره فرد اگر پاک‌دست و صادق نباشد-که البته این موارد باز هم نسبی است- نمی‌توان او را انتخاب کرد.
لزوم یافتن نگاه مشترک برای حل معضلات
رئیس‌جمهوری منتخب در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوال که شما و تیم اقتصادی شما برای اینکه فشار معیشتی را از روی مردم تا حدی کم کنید و وضعیت سفره خانوار ایرانی را بهبود دهید، چه اولویت‌ها و برنامه‌های اصلی و فوری و میان‌مدتی را در نظر دارید، گفت: من نسخه فوری برای یک چنین چیزی ندارم. حالا باید بنشینیم با کارشناس‌ها صحبت کنیم.
آنچه فوری و ضروری است، اول رفع اختلافات، دست به دستِ هم دادن و با هم پیش رفتن است. در هر حرکتی که داریم، اگر آدم‌های قدرتمندی مقابل هم قرار بگیرند، یعنی هیچ حرکتی نمی‌کنیم. اگر شما بخواهید حرکت کنید و من جلوی شما را بگیرم، من بخواهم حرکت کنم و شما جلوی من را بگیرید، هر چقدر این اختلافات بیشتر باشد، نابسامانی و هرج‌ومرج خیلی بیشتر خواهد بود.
وی افزود: ما در کشور ناترازی انرژی داریم و در حال حاضر برای خرید بنزین، ۸ میلیارد دلار پول می‌دهیم؛ یعنی بنزین را مثلا حدودا ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان می‌خریم، بعد ۱۵۰۰ تومان می‌فروشیم! خب تا کجا می‌توانیم این کار را بکنیم؟ مثال دیگر مصرف برق است.
ما به اندازه کل اروپا مصرف انرژی، برق و امثال آن را داریم؛ این از نظر علمی کار درستی نیست. من به دوستان خودمان می‌گویم چرا همه چراغ‌های اینجا را روشن می‌کنید یا چرا کولر‌ها را طوری تنظیم می‌کنید که محیط را خیلی خنک کنید. از آن طرف نمی‌توانیم به کارخانه‌هایمان برق بدهیم و از این طرف هر طوری که دلمان می‌خواهد، از برق، گاز و سایر منابع انرژی استفاده می‌کنیم.
پس باید اول رفتار خودمان را در رابطه با این ناترازی‌هایی که در کشور ایجاد شده اصلاح کنیم. این با همدلی و هماهنگی امکان‌پذیر است. باید بپذیریم اگر برق، گاز، نفت، سوخت و سایر منابع انرژی را همین‌طور بدون حساب‌وکتاب هدر بدهیم، به ضرر همه ما است. پزشکیان تصریح کرد: اگر ما با هم هماهنگ باشیم و بپذیریم، به همدیگر کمک می‌کنیم. من اول خودمان را گفتم که مقدار برق و گازی که اینجا مصرف می‌کنیم استاندارد نیست.
پزشکیان در ادامه گفت: همه ما در این کشور زندگی می‌کنیم و خیلی‌ها امروز در سختی هستند. من اینجا باید مراعات بکنم تا حداقل یک سهمی هم از منابع به آن‌ها برسد. این چیزی است که باید بپذیریم، دست به دستِ هم بدهیم و نگذاریم کسانی که در کشور ما زندگی می‌کنند در سختی باشند.
