آنطور که در بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهر مشخص است، شهرداری تهران قصد دارد طرح معاینه فنی موتورسیکلت‌ها را با جدیت دنبال کند. این طرح که از دهم آذر شروع شده تا دهم بهمن ماه به شکل رایگان ادامه دارد.
گرچه اکنون نحوه تردد موتورسیکلت‌ها به‌ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران خود به یک معضل تبدیل شده است و ضرورت معاینه فنی آنها را باید به فال نیک گرفت، اما اینکه از موتورسواران به‌عنوان عامل اصلی آلودگی هوا یاد می‌شود به‌نوعی فرار ر وبه جلو تلقی می‌شود.
اما در طرح معاینه فنی موتورسیکلت‌ها چه اتفاقی قرار است رخ دهد؟
طرح ارشادی معاینه فنی موتورسیکلت‌ها با همکاری ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، پلیس راهور و شهرداری منطقه ۱۲ از تاریخ ۱۰ آذر آغاز و تا ۱۰ بهمن ادامه دارد. بر این اساس، در دو ماه نخست، معاینه فنی به صورت رایگان و ارشادی انجام می‌شود.
پس از پایان این دوره، پلیس راهور اقدام به اعمال قانون و جریمه نسبت به موتورسیکلت‌های فاقد گواهی معاینه فنی در محدوده بازار خواهد کرد. نقاط معاینه فنی در مکان‌هایی همچون ضلع جنوب غربی میدان امام خمینی، ضلع شمالی میدان بهارستان و ضلع شمال غربی میدان محمدیه انجام می‌شود. همچنین، ۱۱ خط معاینه فنی دیگر در سطح شهر آماده ارائه خدمات به موتورسواران هستند.
معاینه فنی چند؟
در آبان‌ماه ۱۴۰۳، مدیرکل دفتر حمل‌ونقل عمومی و ترافیک سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور اعلام کرد که هزینه معاینه فنی موتورسیکلت‌ها افزایش یافته و به ۳۵ هزار تومان رسیده است. با این حال، مالکان موتورسیکلت در صورت مراجعه مجدد طی ۱۵ روز پس از مراجعه اولیه، می‌توانند گواهی معاینه فنی را بدون هزینه دریافت کنند.
کدام موتورها نیاز به دریافت گواهی معاینه فنی ندارند؟
موتور سیکلت‌های صفر کیلومتر و همچنین آن دسته از موتورهایی که تنها 5 سال از تاریخ ساخت آنها گذشته است، از این الزام معاف هستند و نیازی به دریافت گواهی معاینه فنی ندارند.
علاوه بر این، در صورتی که پلاک موتور سیکلت قدیمی باشد، لازم است ابتدا به مراکز تعویض پلاک مراجعه کرده و شماره پلاک جدید ثبت شود. تنها پس از این مرحله می‌توان برای دریافت گواهی معاینه فنی اقدام کرد.
همچنین، شایان ذکر است که موتور سیکلت‌هایی با حجم انجین 300 سی‌سی و بالاتر به دلیل محدودیت‌ها و مقررات پلیس راهور، امکان پلاک‌گذاری ندارند و در نتیجه، صدور معاینه فنی برای این نوع موتورها نیز مقدور نخواهد بود.
پیرترین موتورسیکلت‌ها در ایران به بالای 30 سال سن رسیدند
طبق قانون هوای پاک، سن فرسودگی برای موتورسیکلت‌های بنزینی با سیستم کاربراتوری پنج سال، برای موتورسیکلت‌های انژکتوری شش سال و برای موتورسیکلت‌های برقی ۱۲ سال تعیین شده است. با این حال، متأسفانه برخی از موتورسیکلت‌های فعال در کشور، سنشان حتی از ۳۰ سال فراتر رفته است.
با این حال، برخی از رانندگان موتورسیکلت‌ها به دلیل محدودیت‌های موجود در سیستم رصد دوربین‌های پلیس راهنمایی و رانندگی که قادر به ثبت شماره پلاک موتورسیکلت‌ها نیستند، از انجام معاینه فنی خودداری می‌کنند.
همچنین، تست آلایندگی برای موتورهای کاربراتوری که بیش از 90 درصد موتورسیکلت‌ها را تشکیل می‌دهند، معمولاً نتیجه‌ای در بر ندارد. این عوامل باعث شده تا برخی از رانندگان نسبت به معاینه فنی بی‌توجهی کنند.
هدف از انجام معاینه فنی چیست؟
معاینه فنی به عنوان یک فرآیند کلیدی در صنعت حمل و نقل، به بررسی و ارزیابی سلامت و کارایی قطعات مختلف وسیله نقلیه می‌پردازد.
این فرآیند به دو هدف اصلی انجام می‌شود که اولین هدف، کاهش آلودگی هواست. وسایل نقلیه، به ویژه آن‌هایی که به صورت غیرمجاز و بدون رعایت استانداردهای زیست‌محیطی فعالیت می‌کنند، می‌توانند منبع اصلی انتشار گازهای آلاینده باشند.
دومین هدف معاینه فنی، افزایش ایمنی رانندگان و سرنشینان است. بسیاری از تصادفات جاده‌ای ناشی از خرابی قطعات خودروها و موتورسیکلت‌ها هستند. با بررسی دقیق و منظم وضعیت فنی وسیله نقلیه، می‌توان خطرات ناشی از نقص فنی را کاهش داد و به این ترتیب، ایمنی در جاده‌ها را ارتقا بخشید.
به هر ترتیب نگاه با اغماض به تردد موتورسیکلت‌ها باعث شده تا اکنون عبور و مرور آنها در سطح شهر تبدیل به یک چالش شود. شاید بهتر بود دولت از ابتدا با سخت‌گیری‌های بیشتری نسبت به آنها برخورد می‌کرد تا در حال حاضر مجبور به هزینه‌کرد برای بحران خودساخته نشود.
اما درنهایت باید گفت گرچه تردد حدود ۱۰ میلیون دستگاه موتورسیکلت در سطح شهر در آلودگی بی‌تاثیر نیست، اما نباید نقش آن را از مازوت‌سوزی نیروگاهی و کیفیت بنزین‌های عرضه‌شده که دولت مسئول مستقیم آن‌هاست بیشتر دانست.
