به گزارش نقش فردا – علیرضا حاجی میرزابابا : در دل تاریخ پرشکوه ایران، واژه‌هایی چون “پهلوان”، “جوانمرد” و “زورخانه” تنها یادآور قدرت جسمانی نیستند، بلکه حامل ارزش‌هایی عمیق از اخلاق، معنویت، ایثار و نوع‌دوستی‌اند. فرهنگ پهلوانی، بخشی از هویت فرهنگی ماست که قرن‌ها در کنار اسطوره‌ها و حماسه‌ها تنیده شده و اکنون نیز با تمام غنای درونی‌اش، می‌تواند چراغ راهی برای نسل امروز باشد.
روز ۲۷ فروردین‌ماه به نام “روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای” نام‌گذاری شده است؛ روزی برای پاسداشت سنتی کهن، که در آن قدرت جسم با تعالی روح درهم می‌آمیزد، و ورزش بهانه‌ای می‌شود برای تربیت انسان‌هایی والا.
ریشه در تاریخ، پیوند با معنویت
ورزش زورخانه‌ای، یکی از کهن‌ترین گونه‌های ورزش در ایران و حتی جهان است. خاستگاه آن را باید در آیین‌ها و سنت‌های ایران باستان، به‌ویژه آیین مهر و بعدها آیین‌های عرفانی اسلامی جست‌وجو کرد. این ورزش از دوران پیش از اسلام تا به امروز، در شکل‌های مختلف، نسل به نسل منتقل شده و همواره نماد تلفیق جسم و جان، عقل و عشق، و نیروی بازو با فروتنی بوده است.
زورخانه، مکانی مقدس برای اهل دل است. معماری آن برگرفته از باورهای اسطوره‌ای و دینی‌ست؛ گود زورخانه پایین‌تر از سطح زمین ساخته می‌شود تا یادآور فروتنی و تواضع باشد. مرشد، با ضرب آهنگش، نه‌تنها هماهنگی حرکات را مدیریت می‌کند، بلکه با خواندن اشعار شاهنامه، مثنوی، گلستان و قرآن، روح ورزشکاران را سیراب می‌کند.
پهلوان، نه‌تنها قهرمان میدان، که قهرمان اخلاق
در فرهنگ ایرانی، پهلوان کسی‌ست که در عین قدرت، اهل مدارا و بخشش است. شخصیت‌هایی چون پوریای ولی، پهلوان تختی، و دیگر اسطوره‌های معاصر، نمادهایی از این فرهنگ هستند. پوریای ولی، که در تاریخ به عنوان نماد فتوت و اخلاق شناخته می‌شود، تنها به‌خاطر توانایی در کشتی، بلکه بیشتر به‌سبب جوانمردی‌اش در برابر حریفی نیازمند، در دل تاریخ جاودانه شد.
فرهنگ پهلوانی، ورای یک سنت ورزشی، مکتبی تربیتی است؛ مکتبی که انسان را به خودشناسی، دیگرخواهی، وفاداری و فروتنی دعوت می‌کند.
ثبت جهانی، افتخار ملی
در سال ۲۰۱۰، ورزش زورخانه‌ای و آیین‌های پهلوانی در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسید. این اقدام نه‌تنها تأییدی بر ارزش‌های فرهنگی این ورزش بود، بلکه مسئولیتی بر دوش ما نهاد تا در حفظ و انتقال این گنجینه کوشا باشیم.
در زمانی که سرعت زندگی مدرن و الگوسازی‌های سطحی، فاصله میان نسل‌ها و ارزش‌های اصیل را افزایش داده، فرهنگ پهلوانی می‌تواند نقشی بنیادین در احیای روحیه اخلاق‌محور، مسئولانه و جمع‌گرایانه در جامعه ایفا کند.
فرهنگ پهلوانی؛ الگویی برای فردا
فرهنگ پهلوانی، تنها برای زورخانه نیست. امروز ما بیش از همیشه به پهلوانانی نیاز داریم که در میدان زندگی بدرخشند؛ در جایگاه معلم، پزشک، هنرمند، کارگر یا کارمند. کسانی که بتوانند با رفتارشان، نه‌فقط قدرت، که اخلاق، انسانیت و صداقت را به نسل آینده منتقل کنند.
بیاییم در روز ۲۷ فروردین، فقط یادآور گذشته نباشیم، بلکه برای ساختن آینده‌ای پهلوانانه، گام برداریم.
