به گزارش نقش فردا به نقل از رویداد۲۴| همزمان با افزایش نگرانی‌ها نسبت به نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل، لازم است که بار دیگر به رفتار برخی کشور‌های همسایه مثلا آذربایجان و عراق در جریان جنگ اخیر ایران و اسرائیل توجه کنیم.
عبور پهپاد‌ها و جنگنده‌های اسرائیلی از آسمان کشور‌های همسایه، موضوع ساده‌ای نیست و تهران نیز به همین خاطر، نسبت به نقض حاکمیتش هشدار داده و خواستار شفاف‌سازی فوری در این زمینه شد.
ردپای حمله در آسمان همسایگان
بررسی‌ها نشان داده که طی حملات اخیر به تهران، کرج، تبریز و خرم‌آباد؛ بخش مهمی از مسیر پروازی پهپاد‌ها و جنگنده‌ها از حریم هوایی دو کشور آذربایجان و عراق عبور کرده است.
کیهان در شماره امروز خود در این باره نوشته است: «اکثریت قریب به اتفاق حملات به تهران و کرج از سمت دریای خزر و با استفاده از حریم هوایی جمهوری آذربایجان صورت گرفته است.»
از سوی دیگر، حملات به مناطق غربی کشور از جمله تبریز، کرمانشاه و خرم‌آباد نیز عمدتاً از خاک عراق انجام شده؛ مسیری که در گذشته هم مورد استفاده قرار گرفته بود.
باکو زیر ذره‌بین
یک روز پس از حملات، جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، در تماسی با عباس عراقچی، ضمن ابراز تسلیت، گفت: «جمهوری آذربایجان اجازه نمی‌دهد از خاک یا آسمانش برای حمله به ایران استفاده شود.».
اما همین اظهارات باعث نشد تهران سکوت کند. رئیس‌جمهور ایران در تماسی تلفنی با همتای آذربایجانی، خواستار راستی‌آزمایی جدی درباره عبور پهپاد‌ها از آسمان آن کشور شد.
در همین راستا، مهدی سبحانی، سفیر ایران در ارمنستان، هشدار داد: «در صورت تأیید استفاده اسرائیل از فضای سرزمینی آذربایجان، این اقدام نقض جدی تلقی می‌شود و انتظار می‌رود باکو پاسخ شفاف دهد.»
تجربه عراق؛ شکایتی که پیش از این ثبت شد
ماجرای عبور از آسمان همسایگان، مسبوق به سابقه است. در حملات پیشین اسرائیل به ایران نیز پس از آنکه جنگنده‌های ناشناس به تأسیسات نظامی ایران حمله کردند، مشخص شد مسیر عبور آنها از خاک عراق بوده است. بغداد که ابتدا نسبت به این موضوع سکوت کرده بود، در واکنش به اعتراض تهران، شکایتی رسمی به سازمان ملل ارائه کرد و خواستار بررسی نقض حاکمیت هوایی خود شد.
اکنون نیز منابع امنیتی ایران معتقدند بخشی از مسیر حملات اخیر به تبریز و کرمانشاه از آسمان عراق صورت گرفته و بار دیگر این کشور را در وضعیت حساسی قرار داده است.
چالش روابط با همسایگان
رویترز در گزارشی نوشت: «تهران خواستار راستی‌آزمایی فوری درباره پرواز پهپاد‌های اسرائیلی از مسیر جمهوری آذربایجان شده و تأکید کرده این مسئله می‌تواند پیامد‌های امنیتی در روابط دوجانبه داشته باشد.»
گاردین نیز در گزارش روز ۲۶ ژوئن نوشت: «مقامات ایرانی از احتمال استفاده اسرائیل از خاک همسایگان برای عبور جنگنده‌ها خبر داده‌اند و این مسئله به بحثی جدی در فضای دیپلماتیک منطقه تبدیل شده است.»
حملات اخیر بار دیگر یک واقعیت را برجسته کرده است: امنیت ملی ایران تنها در داخل مرز‌ها تعیین نمی‌شود، بلکه به رفتار همسایگان نیز گره خورده است.
در حالی که تهران با حساسیت مسیر پرواز پهپاد‌ها را ردیابی می‌کند، تکذیب‌های دیپلماتیک کافی نیست.
هم آذربایجان و هم عراق در گذشته و اکنون در مظان استفاده قرار گرفته‌اند. اگر اثبات شود که پهپاد‌های اسرائیلی از حریم این کشورها وارد ایران شده‌اند، تهران ناچار خواهد بود روابط راهبردی خود با این همسایگان را بازتعریف کند.
