بی حد و مرز بودن فضای مجازی و تغییر سبک زندگی نوجوانان/ مزایای دنیای مجازی را فراموش نکنید!
فضای مجازی خوب یا بد؟!

به گزارش نقش فردا به نقل از  روابط عمومی فرهنگسرای گلستان، سی و دومین جلسه از سلسله نشست‌های «بچه‌های رستا» ویژه نوجوانان در فرهنگسرای گلستان برگزار شد. موضوع این نشست، «ما و دنیای مجازی» بود و به بررسی مرز میان واقعیت و آنچه که فضای مجازی برای ما می‌سازد، پرداخت. جمعی از دانش‌آموزان پایه دهم مدرسه دخترانه «تزکیه شاهد» مهمان این نشست بودند و به بیان سوالات و دغدغه‌های خود در موضوع فضای مجازی پرداختند.
علیرضا معادی، پژوهشگر و کارشناس جامعه‌شناسی نیز سوالات آنان را پاسخ داد. معادی در مقدمه این جلسه گفت: امروزه با پدیده مهمی به نام «دنیای مجازی» روبه‌رو هستیم که ابعاد و مشخصات جالبی دارد. زمانی که ما نوجوان بودیم فضای مجازی بسیار کمرنگ‌تر بود و شبیه به چیزی بود که برخی اوقات می‌شد به آن سر زد و برخی اوقات دیگر می‌شد اصلا سراغش نرفت، اما امروزه دنیای مجازی با زندگی نوجوانان بسیار عجین‌تر شده و همه افراد خواه یا ناخواه درگیر آن هستند. امروز می‌خواهیم درباره این دنیای مجازی صحبت کنیم؛ دنیایی که شاید در برخی موارد به دنیای واقعی شبیه‌تر شده است. آیا به این موضوع فکر کردید که چه قدر در دنیای مجازی هستید و ممکن است فضای مجازی جای دنیای واقعی شما را بگیرد؟
وی ضمن بیان برخی از جزییات این پدیده گفت: فضای مجازی با تغییر بخش مهمی از سلیقه‌ها و فعالیت روزمره زندگی ما با سرعت فراوان به پیش می‌رود و حتی ممکن است جای دنیای واقعی زندگی ما را بگیرد. باید ببینیم که واکنش ما نسبت به فضای مجازی چیست و چگونه باید با آن برخورد کنیم؟
در بخش دیگری از این جلسه، نوجوانان حاضر در نشست به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. یکی از نوجوانان حاضر در جلسه گفت: همه ما برای روز خود برنامه‌ریزی داریم تا به یکسری از کارها و اهداف خود برسیم؛ با این وجود به نظر می‌رسد که فضای مجازی بخشی از زندگی ما شده و نمی‌توانیم از آن فاصله بگیریم. نکته قابل تامل اینجاست که فضای مجازی در حال تغییر دادن زندگی ماست.
وی ادامه داد: برای مثال وقتی در دنیای مجازی به زندگی بسیاری از اطرافیان خود نگاه می‌کنیم احساس می‌کنیم که زندگی لوکسی دارند، اما چنین چیزی در واقعیت صحت ندارد. اشتباه اینجاست که درون زندگی خودمان را با بیرون زندگی این افراد مقایسه می‌کنیم و براساس آن دست به قضاوت می‌زنیم. چنین چیزی بسیار آسیب‌زننده است.
یکی دیگر از دختران نوجوان حاضر در این نشست با اشاره به مزایای فضای مجازی گفت: فضای مجازی در کنار آسیب‌هایی که به همراه دارد مزایای متعددی نیز دارد؛ برای مثال کسی که قدرت مالی برای راه‌اندازی یک مغازه جهت فروش کالاها و خدماتش را ندارد با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی آنلاین شاپ باز می‌کند و درآمدزایی می‌کند. علاوه براین افرادی که به جای خرید حضوری از این آنلاین‌شاپ‌ها خرید می‌کنند بخش مهمی از وقت و انرژی خود را ذخیره می‌کنند.
دختر نوجوان دیگر نیز به مقایسه فضای مجازی با دنیای واقعی پرداخت و گفت: در دنیای واقعی بسیاری از اتفاقات را می‌بینیم و آنها را از نزدیک لمس می‌کنیم اما در فضای مجازی چنین چیزی بسیار کمرنگ‌تر است.
در بخش دیگری از این جلسه، موضوع اثرات فضای مجازی بر سبک زندگی و فعالیت‌های روزمره نوجوانان مورد بحث قرار گرفت؛ یکی از حاضران در جلسه گفت: یکی از معایب مهم دنیای مجازی بی‌حد و مرز بودن و گستردگی آن است که سبب می‌شود کنترل‌های بسیار کمتری بتوان بر آن اعمال کرد. همین موضوع تبدیل به یکی از دغدغه‌های والدین در مسیر تربیتی فرزندان‌شان شده است. ممکن است عده‌ای این ادعا را داشته باشند که حضور فرزندشان در فضای مجازی و بهره‌گیری از اطلاعات موجود در آن را مدیریت می‌کنند اما واقعیت این است که چنین چیزی کار بسیار سختی است.
وی خاطرنشان کرد: عدم وجود محدودیت‌ در فضای مجازی می‌تواند لطمات زیادی به کودکان و نوجوانان وارد کند و باعث تغییر اخلاق و رفتار آنها و سبک زندگی‌شان بشود.
دختر نوجوان دیگری که در این جلسه حضور داشت، ضمن مخالفت با صحبت‌های هم‌کلاسی خود گفت: نمی‌توان به صورت قطعی و دقیق گفت که فضای مجازی برای نوجوانان بد است، چرا که برخی از امکانات و ابزارهای آن مفید و قابل استفاده است اما برخی دیگر مناسب رده سنی نوجوان نیستند. به نظرم لازم است مدیریت دقیق‌تری بر استفاده از فضای مجازی صورت بگیرد. بسیاری از والدین از همان سنین بچگی تاکید دارند که نمی‌خواهیم برای بچه‌مان کم بگذاریم و از سن 3-4 سالگی برای او گوشی هوشمند می‌خرند. شاید آنها احساس کنند به فرزندشان محبت می‌کنند اما خبر ندارند که چه آسیب بزرگی را به روح او وارد می‌کنند.

به نظ رم کودکان و نوجوانان زیر 10 سال نیاز خاصی به داشتن گوشی هوشمند شخصی ندارند.
یکی دیگر از حاضران در جلسه نیز گفت: شبکه‌های اجتماعی عملکرد پیچیده‌ای نیز دارند و با شناسایی علایق و سلایق کاربران به بخش مهمی از سبک زندگی وی تفریحات و سرگرمی‌های او پی می‌برند. در همین مسیر عادی‌سازی بسیاری از چیزهایی که با فرهنگ و سنت جامعه ما هم‌خوانی نباشد رخ می‌دهد.
در بخش پایانی این جلسه، علیرضا معادی ضمن جمع‌بندی مباحث ارایه شده گفت: بیش فعالی، کاهش تمرکز و از دست رفتن آن و حتی بلوغ زودرس از جمله خطرات مهم و اصلی است که نوجوانان را تهدید می‌کند و از این نظر باید استفاده از فضای مجازی در سنین کم مدیریت شود. اینها خطرات بسیار جدی هستند اما باید نگاه‌مان را بالاتر هم ببریم و آنهم این است که بدانیم در دنیای مجازی چه اطلاعاتی به بچه‌ها داده می‌شود؟
وی اضافه کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که درباره فضای مجازی وجود دارد و باید مورد توجه قرار گیرد این است که این فضا آرام آرام سلیقه و انتخاب‌های افراد را تغییر می‌دهد و به سمت انتخاب فرهنگی می‌رود که مورد نظر و علاقه خودش است. نمونه این موضوع را می‌توان در شیوه لباس پوشیدن بسیاری از افراد اطراف خودمان مشاهده کرد.