توریسم سلامت یکی از زمینه‌های نوین و پویای گردشگری است که در بسیاری از کشور‌ها به عنوان یک منبع اقتصادی ارزشمند شناخته می‌شود. این حوزه نه‌تنها به ارتقای سطح سلامت جامعه کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک موتور محرکه اقتصادی، درآمد‌های قابل توجهی را برای کشور به ارمغان آورد. ایران با برخورداری از توانمندی‌های فراوان در حوزه پزشکی و درمانی، می‌تواند با افزایش ظرفیت پزشکی و استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها، به یکی از مقاصد برجسته توریسم سلامت تبدیل شود.
فرصت‌های اقتصادی توریسم سلامت
توریسم سلامت می‌تواند منبع درآمدی پایدار و قابل توجه برای اقتصاد کشور باشد. بسیاری از بیماران از کشور‌های همسایه و حتی کشور‌های دوردست به دنبال دریافت خدمات پزشکی با کیفیت و هزینه مناسب هستند.
علی دباغ، عضو شورای عالی نظام پزشکی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ با اشاره به پتانسیل‌های بالای اقتصادی توریسم سلامت، بیان کرد: درآمد خالص گردشگران سلامت را تنها با استفاده از ظرفیت‌های خالی موجود نظام سلامت، می‌توان به معادل روزی حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام افزایش داد. این رقم نشان‌دهنده اهمیت و ظرفیت بالای این حوزه برای اقتصاد کشور است.
او افزود که در حال حاضر سالانه حداکثر یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت به کشور ما می‌آیند، اما با بهبود زیرساخت‌ها و بازاریابی مناسب، این تعداد می‌تواند به شکل قابل توجهی افزایش یابد.
داود خوش‌شکن، مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نیز در همین رابطه و در خصوص اهمیت جذب توریست سلامت به اقتصاد ۲۴ گفت: با وجود اینکه نتوانسته‌ایم معرفی خوبی از ظرفیت‌های درمانی کشورمان برای کشور‌های هدف داشته باشیم، اما بازهم به دلیل داشتن پزشکان مجرب و تعرفه‌های پایین، آیتم‌های جذابیت‌مان از سایر کشور‌های اطراف بیشتر است.
تربیت نیروی متخصص پیش نیاز گردشگری سلامت
ایران در حال حاضر با سرانه ۱.۴ پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، که به مراتب کمتر از میانگین جهانی ۳ پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر است، با چالشی جدی در این زمینه مواجه است. این میزان حتی در مقایسه با کشور‌های منطقه و بسیاری از کشور‌های اروپایی نیز کمتر است. افزون بر این، کشور ما با معضل توزیع نامناسب پزشکان مواجه است. در همین زمینه محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی، اظهار داشته است: ما کمبود متخصص داریم، اما بیش از آن مشکل در توزیع نامناسب پزشکان است. ۴۵ درصد از آن‌ها در پنج کلانشهر ساکن هستند.
حال که در بسیاری از مناطق ایران با کمبود پزشک و توزیع نامناسب آن روبه‌رو هستیم و خودمان نیاز مبرم به پزشک داریم، چگونه می‌توانیم پاسخگوی نیاز‌های دیگر کشور‌ها باشیم؟
افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی به معنای تربیت نیروی متخصص بیشتر است. این اقدام نه تنها به تقویت کادر پزشکی داخلی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به جذب بیماران خارجی منجر شود. با تربیت نیروی متخصص، ایران می‌تواند به مقصدی پیشرو در توریسم سلامت منطقه تبدیل شود. همچنین این اقدام می‌تواند به توسعه اقتصادی و درآمد‌های ارزی کمک بزرگی کند.
رقابت با کشور‌های منطقه در حوزه توریسم سلامت
ایران در رقابت با کشور‌های همسایه و منطقه‌ای در حوزه توریسم سلامت قرار دارد. علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه ایران در زمینه جذب توریسم سلامت رتبه ۴۶ را از بین کشور‌های دنیا از آن خود کرده به اقتصاد ۲۴ گفت: باید ظرفیت‌های بیشتری برای این حوزه فراهم شود، به طور مثال کشور هندوستان به لحاظ قیمت تمام شده، خدمات ارزانتری را در مقایسه با بسیاری از کشور‌ها به گردشگران سلامت می‌دهد. کشور‌هایی مانند هند و ترکیه با ارائه خدمات با کیفیت و بازاریابی مناسب، توانسته‌اند جایگاه خوبی در این حوزه پیدا کنند.
ایران با افزایش ظرفیت پزشکی و ارائه خدمات با کیفیت می‌تواند سهم بیشتری از بازار توریسم سلامت را به خود اختصاص دهد. بهره‌برداری از نقاط قوت مانند پزشکان متخصص و هزینه‌های پایین‌تر درمانی نسبت به رقبا می‌تواند به ایران در این رقابت کمک کند.
توریسم سلامت با توجه به افزایش ظرفیت پزشکی، فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه اقتصادی و بهبود سیستم بهداشت و درمان کشور فراهم می‌کند. با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌برداری از ظرفیت‌ها، ایران می‌تواند به یکی از مقاصد برتر توریسم سلامت در منطقه و جهان تبدیل شود.
